SARAYDÜZÜ

Saraydüzü 260 Km2' lik bir alanı kaplamaktadır. Denizden yüksekliği ise 305 M.dir. İlçenin daha yüksek rakıma sahip köyleri de vardır.

Sınırları; Doğuda Durağan-Vezirköprü, Batıda ve Kuzeyde Boyabat, Güneyde ise Kargı Osmancık ilçeleri ile çevrilidir.

2002 yılı nüfus sayımına göre ilçemiz nüfus dağılımı şöyle;

İlçe Merkez Nüfusu :3407
Köyler :4810
Toplam :8217

Yüzölçümü 260 Km2 Kuruluş Yılı 1990
Köy Sayısı 31 Toplam Nüfusu 8.217

COĞRAFYASI

İlçe Karadeniz Bölgesinde ise de kıyı kesimleri kadar arızalı ve dikey topografik şekilde değildir. Arazi nispeten yüksek dağ silsilelerinden teşekkül etmiş olup, tepeler halinde yükselip alçalmaktadır. Çöküntü ve sel yarıkları dikkati çekmektedir. İlçe sınırlarından geçmekte olan Kızılırmak ve Asarcık Çayı bir vadi meydana getirmektedir. Tarım arazisinin %40' ı sulanabilmektedir. Yüksek tepeler ve dağlar kısmen ormanlık, kısmen fundalık ve büyük bir kısmı çıplaktır.

TARİHİ

İlçenin, köy iken Osmanlı İmparatorluğu zamanında Kızıloğlan adı altında Bucak haline getirildiği bilinmektedir. İlçemiz güney batısında bulunan Tepeköy' ü hudutları içerisinde çok eskiden yerleşim yeri olan ve enkazları bulunan, kimler tarafından yaptırıldığı bilinmeyen devirde "SARAYYÜZÜ" olarak adlandırılan bir yerin bulunduğu söylenmektedir.

Bu yüzden eski adı olan ve bir mana ifade etmeyen Kızıloğlan isminin, yerleşim merkezinin Sarayyüzü' nün eteklerinde düzlükte olması nedeni ile 1954 yılında köy muhtarı Mehmet COŞAR' ın köy isminin "SARAYDÜZÜ" olarak değiştirilmesi teklifi üzerine isim değişikliğine uğramıştır.

Bizanslılardan Türk Beyliklerine geçmiştir. Çeşitli Türk Beylik ve Devletlerinin, Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğinde çeşitli uygarlıklara ve kültüre sahne olmuştur.

İlçemiz köylerinde çeşitli dönemlere ait cami, çeşmeler ile Osmanlı dönemine ait, sanatsal açıdan zengin görünümlere sahip, işleme ve oymalarla süslenmiş pencere, kapı ve balkonları ile ilgi çeken tarihi evler bulunmaktadır. Cuma köyünde bulunan Cuma günleri bütün çevre köy halkına merkezi bir cami olma özelliği ile dikkat çekmekte olan ve yapım tarihi evler bulunmaktadır. Bunu yanında merkezde bulunan ve bugün de ibadete açık olan Merkez Camii de gerek olağanüstü yapım hikayesi, gerekse tarihi bir yapı olma özelliği bakımından kayda değer bulunmaktadır. Ayrıca İlçemiz sınırları içerisinde bulunan bazı mağaraların tarih öncesi çağlarda yerleşim amacıyla kullanıldığı rivayet edilmektedir.

Boyabat İlçesine bağlı Bucak iken 20 Mayıs 1990 gün ve 20523 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanan 3644 sayılı Kanun' la ilçe olmuştur. 26.07.1990 tarihinde fiilen faaliyete geçmiştir.

EKONOMİ

Sanayi ve Ticaret

İlçemizde 30 kadar küçük esnaf ve zanaatkar ile bir adet akaryakıt istasyonu mevcuttur. İlçede başka herhangi bir ticaret sektörü bulunmayıp, çalışma hayatı tarım işçiliği ve hayvancılığa dayanmaktadır.

1 adet çeltik ve 1 adet un fabrikası vardır. Bunlar da özel sektöre aittir.

Tarım ve Hayvancılık

İlçemiz geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Arazinin büyük ölçüde engebeli olması, tüm arazi içinde yapılan tarımı %30 ile sınırlamaktadır. Kuru tarımda buğday başta gelmektedir. Bunu arpa, çavdar, mısır, yulaf, nohut, Y.Mercimek ve bakla izler. Kuru fasulye üretimi de yapılmaktadır. İlçemizde iklim ve toprak yapısı itibari ile meyvecilik ve sebzecilik tarımı açısından elverişli bir konum arz etmektedir. Meyvelerden sırasıyla şeftali, elma, zeytin ve kızılcık, aile işletmeciliği şeklinde de sebzecilik yapılmaktadır. Son yıllarda örtü altı yetiştiriciliğini yaygınlaştırmak ve geliştirmek amacı ile Devlet destekli yüksek tünel dağıtımı yapılmıştır. Örtü altı sebzeciliğine halkımızın rağbeti orta seviyededir.

İlçenin toplam alanı 300.800 Da.'dır. Bunun 90.500 dekarı tarım alanı, 210.300 dekarı tarım dışı alanıdır. 90.500 dekarlık tarım alanının 27.000 dekarında sulu tarım, 63.500 dekarında ise kuru tarım yapılmaktadır.

Sulu tarım arazisi içerisinde 07.000 Da. Çeltik ilk sırada yer alır. Bunu 2.700 Da. Şeker pancarı izler.

İlçemizde zirai temel gıda geçim kaynağı sayılabilir. Arazinin durumuna göre sanayi bitkilerinden tahıla, meyveden-sebzeye kapsar uygun ekim alanı vardır. Ancak özellikle çeltik ekimlerinde, ürünün pazarlanmasında ve özellikle nakite çevrilmesinde çıkan zorluklar, bu ürüne yeterli önemin verilmesini engellemekte ve ekonomik kayba neden olmaktadır. Şeker pancarı içinde aynı sorunlar söz konusudur.

Tahıl üretiminde yeterli ve uygun gübre kullanılmaması ile zamanında ilaçlama yapılmaması kayıplara neden olmaktadır.

Meyvecilik yaygın olmakla beraber her geçen gün ekonomik değeri anlaşılan bir üretim alanı olmaktadır. Yeterli ve kaliteli fidan temini, yeterli teknik yardım ve eğitim çalışmaları ile meyvecilik ilçemizde önemli bir ziraat dalı olacaktır.

Sebzecilik genellikle iç pazara yönelik aile sebzeciliği durumundadır. İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından dağıtımı yapılan yüksek tünellerde sebze yetiştiriciliği yapılmakta ve sebze yetiştiriciliğinde önemli gelişmeler sağlanmaktadır. Örtü altı sebzecilik ile bölgeye göre turfanda sebze yetiştiriciliği de yapılmaktadır.

İlçemiz sınırları dahilinde 11 köyümüzde Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, 3 köyümüzde de Toprak Sulama Kooperatifi bulunmaktadır. Kooperatifler çalışmaları ile köylere ve ortaklarına yarar sağlamaktadır. İlçe Tarım Müdürlüğü ile koordineli olarak çalışmaktadırlar.

TURİZİM

İlçemiz çevresi engebeli ve ormanlıktır. Buralarda çeşitli av türleri mevcuttur. Bu nedenle sadece Av Turizmi yapılabilmektedir.

İlçemizde konaklama tesisi bulunmamaktadır.

Mesire Yerleri Ve Ulaşımı

Yukarıarım, Soğuksu : İlçemize 12 Km. uzaklıkta olup, ilçe merkezinden hareket edilerek, Bahşaşlı Köyü Zeyve Mahallesi ve Arım Köyü' nden geçilerek ulaşılabilmektedir.

Göktepe, Cumasuyu : İlçemizin güneyinde 15 Km. uzaklıkta olup, Çorman, Bahçeköy, Aşağıakpınar, Hanoğlu ve Göynükören Köylerinden geçilerek ulaşılmaktadır.

Aksu Yaylası : İlçemizin güneyinde 13 Km. uzaklıkta olup, Çorman, Bahçeköy, Aşağıakpınar, Hanoğlu ve Göynükören Köylerinden geçilerek ulaşılmaktadır.

Tarihi Ve Turistik Yerler İle Ulaşımı

İlçemiz ve çevresi henüz incelenmemiş, kazılar yapılmamış olduğundan tarihi zenginliği henüz ortaya çıkmamıştır. Sadece Kastamonu Etnografya Müzesi'nden gelen elemanlarca ilçemiz Enbiyeli mahallesinde bulunan Bayram Tepesinde yapılan basit kazıda aslan ve su sarnıçlarına rastlanmış, bunun yanında bazı tarihi küçük yapılar bulunmuştur. Arım Köyü' ndeki Kaya mezarlarına kayadan akan su ve su yolu, zindan gibi yerler henüz incelenmemiştir.

Yöresel Ağızlar

İbi : Hindi;

Eyücük : Azıcık;

Gölbez : Köpek yavrusu;

Bıdımık : Az;

Davar : Koyun, keçi, vb..

Naşırpa : Maşrapa;

Sadır : Sidik;

Eyin : Giysi;

Banak : Lokma;

Yunnak : Köylerdeki çamaşırhaneler;

Yılık : Şaşı;

Sahan : Tepsi